Bebeklerde daha az olmakla birlikte boğaz ağrısı tüm çocuklarda, özellikle kış ve bahar aylarında kreş, yuva ve okula gidenlerde çok sık görülür. Başta infeksiyon hastalıkları olmak üzere, yabancı cisim batması, tümör, yansıyan ağrı gibi birçok ciddi nedeni olabilir.
Boğaz iltihapları, infeksiyonları
Basit üst solunum yolları infeksyonları, nezle
Çocuklarda geçiş mevsimleri ve kışın, okul yuva, kreşlerde salgınlar halinde ortaya çıkan ve eksik olmayan en sık gözüken hastalıklardır. Virüslere bağlı oluşur ve hafif boğaz ağrısı yanında hafif ateş, salya sümük akıntı, hapşırma, göz yaşarması ve akıntısı, öksürük gibi sıkıntılara neden olur. Genellikle birkaç gün içerisinde kendi kendine şikâyetler azalır ve zamanla geçer. Ancak özellikle okul kreş gibi kapalı ve diğer çocukların olduğu yerlerdeki salgınlar her kış buralardaki çocukların 8-10 kez bu hastalıklara yakalanmasına neden olur. Antibiyotik kullanılmaması, ateş ve ağrı düşürücülerin yardımı ile hastalığın düzelmesini beklemek gerekir. Bulaşıcıdır hasta çocuklar ile aynı ortamda olmaktan ve temastan kaçınılmalıdır.
Akut Faringotonsillit adı verilen bademcik ve farinks (yutak) iltihabı çocuklarda en sık ciddi boğaz ağrısı yapan hastalıkların başında gelir. Erişkinlerde de görülür. Özellikle kış aylarında, kreş, yuva, okul gibi kapalı yerlerde salgınlara neden olan bu hastalıkta ciddi ağrı ile birlikte, genellikle hızla yükselen ateş, halsizlik ve iştahsızlık gibi sistemik hastalık bulguları vardır. Bu durumda Beta infeksiyonu olma olasılığı göz önüne alınarak tanı konulması gerekir.
Kısaca beta olarak bilinen A gurubu Beta hemolitik streptokok akut faringotonsillite ve buna bağlı boğaz ağrısına neden olan bir mikroptur. Virüsler gibi kreş, okul, yuva, kışla gibi kapalı yerlerde, boğaz ağrısına neden olan faringotonsillit salgınları yapar ve bulaşıcıdır. Tedavisinde hastalık sonrası kalp kapakçığı, böbrek ve eklem tutulumları gibi kalıcı hasara neden olmaması için penisilin veya penisilin kullanılamayan durumlarda yerine kullanılacak bir antibiyotik kullanılması gerekir.
Akut faringotonsillitin Beta mikrobuna bağlı olup olmadığını tespit etmek tedaviyi belirlemek için çok önemlidir. Bu ayırımı gösteren altın standart halen “boğaz kültürü” alınmasıdır. Son yıllarda yaygınlaşmaya başlayan hızlı testler de kullanılmakla birlikte hastalığın beta mikrobuna bağlı olduğunu bilerek tedavide antibiyotik başlanılması kültür sonucunu görerek yapılmalıdır.
Boğaz kültüründe beta üreyen bademcik iltihabında antibiyotik, penisilin iğnesi veya 10 gün ağızdan penisilin veya alerji varlığında yerine geçecek bir antibiyotik kullanılması gereklidir. Kültürde Beta mikrobu üremez ise toplumdaki bademcik iltihaplarında antibiyotik kullanmak gereksizdir ve ciddi yan etki, direnç gelişmesi, normal floranın bozulup hastalıklara neden olması açısından hatalıdır.
Grip ciddi bir sistemik hastalıktır betada olduğu gibi kısa sürede ciddi ateş, kırıklık, halsizlik, iştahsızlık, boğaz ağrısı ve öksürük gibi sıkıntılara neden olur. Salgınlara neden olur ve bulaşıcıdır. Nezle vs olarak adlandırılan basit üst solunum yolları infeksiyonlarından ayırt edilmesi gerekir. Boğaz ağrısı yanında bu bulgular varsa çocukların doktora götürülmesi gerekir.
Akut bademcik iltihabında olduğu gibi ani yükselen ateş, ağrı, halsizlik, iştahsızlık gibi infeksiyon hastalığı bulguları olmayan ancak boğazda, farinks (yutak)da hafif ve inatçı ağrı, takılma, yabancı cisim varlığı kronik farenjit dediğimiz rahatsızlığın bulgularıdır. Bu bir hastalıktan çok boğazın sigara, duman, toz, kuru hava, mide asiti kaçması, geniz akıntısı gibi dış ve iç etmenlerin neden olduğu bir tahrişe bağlıdır. Tahrişe neden olan etkenlerin kontrolü rahatsızlığı giderir. Ancak kronik farenjit özellikle erişkinlerde altta yatan kanser korkusu nedeni ile de çok fazla gereksiz antibiyotik ve ilaç kullanımı dolayısı ile zarara neden olur.
Erişkinlerde özellikle sigara içimine bağlı görülen üst solunum yolları kanserleri çocuklarda çok nadir ve özel hastalıklar dışında görülmez. Çok nadiren sarkom, lenfoma gibi kötü huylu veya papillom gibi iyi huylu tümörler görülebilinir ancak bunların varlığında da ağrı ile birlikte şişlik, kitle, yutma zorluğu, tıkanıklık gibi başka bulgulara da rastlanılır.
Özellikle küçük çocuklarda oyuncak, iğne gibi yabancı cisimlerin ağız alınması, daha büyük çocuklar ve erişkinlerde boğaza çekirdek, kılçık batması da gözden kaçabilir fakat özellikle yutarken ağrıya neden olur.
Özellikle kış aylarında okula yuvaya giden çocuklarda salgınlar halinde sıklıkla görülen üst solunum yolları hastalıklarında boğaz ağrısı yaygın görülür. Hemen paniğe kapılmaya ve acil müdahaleye gerek göstermez. Ancak ciddi ağrıya kısa sürede ortaya çıkan ve ilerleyen ateş, halsizlik, kırıklık gibi ciddi iltihap bulguları eşlik ederse grip, beta infeksiyonu gibi tedavi gerektiren daha ciddi bir hastalık düşünerek vakit geçirmeden doktora başvurmak, ve doktorunuzun önerisi ile kültür, kan sayımı gibi tetkikler yaptırmak gereklidir.
Özellikle bebekler, ancak tüm çocuklarda boğaz ağrısı ile birlikte nefes almada zorluk, ötme, belirgin hırıltı, morarma, nefes alırken göğüste ve boyunda içeri göçme, çekilme gibi solunum yolları tıkanıklığı bulgularından bir ya da fazlası varsa acil olarak bir hastaneye başvurmak gereklidir.
Bunlar da İlginizi Çekebilir
